Οικογενειακή Θεραπεία

Οικογένεια… Μια λέξη που προκαλεί ποικίλα και έντονα συναισθήματα. Κάνει το κάθε άτομο να σκεφτεί διαφορετικά πράγματα και καταστάσεις και να κάνει τελείως ξεχωριστούς συνειρμούς… Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι σημαίνει για εσάς; Όταν διαβάζετε αυτήν τη λέξη σκέφτεστε την οικογένεια από την οποία προέρχεστε (γονείς, αδέρφια, συγγενείς),  αυτή που έχετε δημιουργήσει (σύντροφος, παιδιά), ή  αυτή που ονειρεύεστε να δημιουργήσετε;

Η οικογενειακή θεραπεία αφορά ένα ζήτημα που απασχολεί όλη την οικογένεια και που επηρεάζει την ισορροπία της. Μπορεί να είναι ένα πένθος, μια ασθένεια γονέα ή παιδιού, συγκρούσεις, σχολική αποτυχία, είσοδος στην εφηβεία, διαζύγιο, απόλυση από την εργασία του γονέα, και άλλα. Πολλές φορές κάτι που ταλαιπωρεί ένα μέλος της οικογένειας κρύβει μια δυσλειτουργία όλης της οικογένειας. Φαίνεται όμως πως χρειάζεται να υπάρχει κάποιος που υποφέρει για να έρθουν και οι υπόλοιποι στη θεραπεία. Για παράδειγμα, ένα παιδί που παρουσιάζει προβλήματα συμπεριφοράς μπορεί να αντανακλά το άγχος που νιώθει όταν βλέπει τους γονείς του να μαλώνουν συνεχώς. Αυτό το σύμπτωμα είναι λοιπόν το σημείο εκκίνησης, η συμπεριφορά του παιδιού θα φέρει και τους γονείς στη θεραπεία, θα μπορέσουμε έτσι να μιλήσουμε για το κλίμα επικοινωνίας στο σπίτι και τελικά θα οδηγηθούμε σε τρόπους βελτίωσης της σχέσης τους.

Σύσταση οικογένειας

Ένα εργαλείο που χρησιμοποιούμε στην ψυχοθεραπεία για να γνωρίσουμε καλύτερα την οικογένειά σας είναι το γενεόγραμμα. Μέσω ερωτήσεων που θα σας θέσω, σχηματίζουμε, ανάλογα πάντα με τις απαντήσεις, μια οπτική αναπαράσταση του οικογενειακού δέντρου, που συμπεριλαμβάνει σημαντικά γεγονότα, ημερομηνίες, ονόματα, επαγγέλματα, πληροφορίες (π.χ. για μεταναστεύσεις, παιδιά κ.ά)., τα οποία απεικονίζουμε μέσω συμβόλων και χρωμάτων.

Πρόκειται για μια διαδικασία αλληλεπίδρασης κατά την οποία συνθέτουμε μαζί και δίνουμε νόημα στις διαφορετικές όψεις που ξεδιπλώνονται στο χαρτί. Με αυτό τον τρόπο, μπορείτε αρχικά να παρατηρήσετε κάποια μοτίβα που ίσως επαναλαμβάνονται, να δείτε κάποια «καλέσματα» από το παρελθόν, να αντιληφθείτε τον τρόπο με τον οποίο διάφορα γεγονότα και καταστάσεις έχουν επηρεάσει τη ζωή σας. Μπορεί επιπρόσθετα να ανακαλύψετε από που πηγάζουν κάποιες θετικές ή αρνητικές επιρροές, να ξεδιπλώσετε κάποιες ιστορίες που έχουν σμιλεύσει τους ρόλους που έχει αναλάβει ο καθένας και η καθεμιά στην οικογένεια σας κ.ά. Συνοψίζοντας, το γενεόγραμμα είναι ένα εργαλείο βαθιάς αυτογνωσίας που μας συνοδεύει αρχικά στο να δούμε πίσω στις ρίζες μας, εν συνεχεία στο να αναγνωρίσουμε πιθανές αόρατες ασυνείδητες επαναλήψεις που λαμβάνουν χώρα από γενιά σε γενιά στο παρόν και τελικά μέσω της όλης διαδικασίας να γνωρίσουμε καλύτερα την οικογένεια μας, τον εαυτό μας και τελικά να επηρεάσουμε το μέλλον μας.

Άλλες βιωματικές τεχνικές ενεργητικής συμμετοχής που βοηθούν τις οικογένειες να ονομάσουν και να εκφράσουν τα συναισθήματα τους  είναι το γλυπτό  ή τα παιχνίδια ρόλων. Το οικογενειακό γλυπτό αποτελεί μια δημιουργική απεικόνιση που καθιστά δυνατή την εξερεύνηση των σχεσιακών διακυβεύσεων μέσα στα ανθρώπινα συστήματα. 

Τέλος, στην οικογενειακή θεραπεία, ως φορέας μεταφοράς της λεκτικής και μη λεκτικής πληροφορίας, θα προσπαθήσω να κάνω να εκφραστούν αυτά που σας δυσκολεύουν, αναδεικνύοντας τις κεντρικές αφηγήσεις πάνω στις οποίες έχει χτιστεί η οικογένεια σας. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορέσετε να παρατηρήσετε τις πεποιθήσεις που έχουν ριζώσει στη λειτουργία της οικογένειας που είναι πολύ δύσκολο να αμφισβητηθούν, όπως οι αρχές, οι αξίες, τα τελετουργικά, οι παραδόσεις, κ.ά.